Ý nghĩa tên gọi Huyệt Quy Lai đó là: Quy = quay về. Lai = Trở lại. Vì huyệt có tác dụng trị tử cung sa, làm cho kinh nguyệt trở lại bình thường, làm cho các hứng sán khí (thoái vị) trở lại bình thường, vì vậy gọi là Quy Lai (Trung Y Cương Mục).
Tên gọi khác
Khê Cốc, Khê Huyệt, Trường Nhiễu.
Xuất xứ
Giáp Ất Kinh.
Đặc tính
Huyệt thứ 29 của kinh Vị.
Vị trí huyệt quy lai
Rốn xuống 4 thốn (huyệt Trung Cực (Nh.3), rồi đo ra 2 bên mỗi bên 2 thốn.
Giải phẫu
- Dưới da là cân cơ chéo to, bờ ngoài cơ thẳng to, mạc ngang, phúc mạc, trong ổ bụng là ruột non và tử cung khi có thai 3 – 4 tháng, đáy bàng quang khi đầy.
- Thần kinh vận động cơ là 6 dây thần kinh gian sườn dưới và dây thần kinh bụng–sinh dục. Da vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D12.
Tác dụng huyệt quy lai
Lý hạ tiêu, noãn bào cung.
Chủ trị
Không có kinh nguyệt, đau bụng kinh, phần phụ viêm, đau do thoát vị.
Châm cứu huyệt quy lai
Châm thẳng 1 – 1,5 thốn hoặc hướng mũi kim đến nơi liên hợp của xương mu, Cứu 5 – 7 tráng, Ôn cứu 10 – 20 phút.
Phối hợp huyệt
1. Phối Đại Đôn (C 1) + Tam Âm Giao (Ty 6) trị dịch hoàn rút lên bụng (Châm Cứu Đại Thành).
2. Phối Quan Nguyên (Nh.4) + Tam Âm Giao (Ty 6) + Thận Du (Bq 23) + Trung Cực (Nh.3) trị kinh bế, đới hạ ra nhiều (Trung Quốc Châm Cứu Học).
3. Phối Thái Xung (C 3) trị thoát vị bẹn, dịch hoàn sa xuống (Châm Cứu Học Thượng Hải).
4. Phối Huyết Hải (Ty 10) + Khí Hải (Nh.6) + Tam Âm Giao (Ty 6) trị màng trong tử cung viêm (Châm Cứu Học Thượng Hải).
5. Phối Trung Cực (Nh.3) + Khúc Cốt (Nh.2) + Tử Cung + Tam Âm Giao (Ty 6) trị kinh nguyệt không đều (Châm Cứu Học Thượng Hải).
6. Phối Khí Hải (Nh.6) + Phục Lưu (Th.7) + Thái Khê (Th.3) trị âm đạo viêm do trùng roi [Trichonomas] (Châm Cứu Học Thượng Hải).
7. Phối Tam Âm Giao (Ty 6) + Thái Xung (C 3) trị bệnh ở buồng trứng (Châm Cứu Học Thượng Hải).
8. Phối Đại Đôn (C 1) + Đại Hách (Th.12) + Hội Dương (Bq 35) trị dịch hoàn đau nhức (Châm Cứu Học Thượng Hải).
Tham khảo
“Dùng X. Quang để quan sát khi châm các huyệt Quy Lai, Khí Hải (Nh.6), Tam Âm Giao (Ty 6), Trung Cực (Nh.3) thấy tử cung nhu động từ dưới lên trên, chất iod vào ống dẫn trứng tăng lên” (Bệnh Viện Nhân Dân VI Thượng Hải – Trung Quốc).
