MẬT GẤU (Hùng đởm) Dùng mật phơi khô của gấu ngựa hoặc gấu chó… Ursus sp. Họ Gấu Ursidae
Tính vị: vị đắng, tính hàn
Quy kinh: Vao 3 kinh cam, tâm đởm
Công năng chủ trị
– Thanh nhiệt giải độc, dùng đối với bệnh do hỏa độc, dẫn đến mụn nhọt sang lở, sưng đau đặc biệt đối với đau đớn của bệnh trĩ, có thể hòa tan trong nước nóng, rồi bôi.
– Thanh nhiệt giáng hỏa, dùng trong bệnh sốt cao dẫn đến co giật, hoặc bệnh kinh phong, điên giản. Phối hợp với câu đằng.. sắc lấy nước, rồi hòa với mật gấu để uống.
– Thanh can hỏa tan màng mộng ở mắt, khi can hỏa mắt sưng đau, mắt có màng mộng: dùng mật gấu hòa trong nước rồi lấy dịch trong, nhỏ vào mắt. Trường hợp viêm gan, hôn mê gan: sắc nước nhân trần rồi hòa mật gấu, uống. Hoặc uống riêng để chữa xơ gan.
– Hoạt huyết, giảm đau: dùng trong trường hợp sưng tấy ứ huyết đau đớn do chấn thương. Dùng mật gấu hòa trong rượu, xoa và bóp vào nơi bị sang chấn; có tác dụng rất tốt. Ngoài ra còn dùng chữa đau bụng và chữa giun đũa.
Liều dùng: uống 1-2g
Kiêng kỵ: những người bị đau do hỏa bị uất, trạng thái thức nhiệt thì không dùng. Không nên dùng liều cao hoặc kéo dài, dễ ảnh hưởng đến trạng thái thần kinh. Không dùng với sinh địa, phòng kỷ.
Chú ý:
– Phối hợp với băng phiến (bocneol) chữa viêm sưng màng tiếp hợp hoặc tắc nghẽn bề mặt thì giác.
– Dùng dạng cồn để xoa bóp chỗ sưng đau
– Hiện nay việc nuôi gấu lấy mật đang phát triển. Tuy vậy cần chú ý phân biệt giả mạo với các loại mật khác (bò, lợn…)