MIẾT GIÁP là mai con ba ba Trionyx sinensis Wiegmann. Họ Ba ba Trionychidae.
Tính vị: vị mặn, tính hàn
Quy kinh: vào 3 kinh can, phế, tỳ
Công năng chủ trị:
– Tư âm tiền dương, ích can: trị âm hư sinh nhiệt, ra mồ hôi trộm thường phối hợp với địa cốt bì.
– Nhuyễn kiên: Tán các u kết rắn, tiêu máu ứ đọng thành hòn cục. Ngoài ra còn chữa 5 loại trí (ngũ trĩ) kể cả trĩ nội và trĩ ngoại; dùng mai ba ba cùng với da nhím, tổ ong, xác rắn, móng chân lợn, các vị lượng bằng nhau, đốt tồn tính, tán nhỏ trộn đều ngày uống 8g. Ngoài ra còn dùng chữa bế kinh và các bệnh ho lao, nhức xương, lao lực quá độ.
– Sát khuẩn: trị bệnh sốt rét sinh ra báng bĩ, gan và tỳ sưng to dùng miết giáp tẩm giấm, nướng vàng hoặc tán bột mà uống.
– Giải kinh: trị kinh phong ở trẻ em (đem miết giáp, nướng vàng, tán nhỏ thành bột hòa với sữa mẹ cho uống).
– Lợi tiểu, phù thũng: miết giáp nướng vàng, tán bột uống với rượu ngày 3 lần để chữa đi tiểu ra sỏi sạn.
Liều dùng: 12-10g
Kiêng kỵ: những người tỳ vị hư hàn, ỉa chảy, phụ nữ có thai không nên dùng. Khi dùng miết giáp, cần xử lý cho sạch thịt bằng ngâm ủ với tro, rửa sạch, sau đó phơi khô rang với cát, cho vàng, rồi tôi vào giấm.
Chú ý:
Ngoài vị miết giáp, cũng có thể dùng vị miết huyết (máu ba ba) cho vào tờ giấy bản, phơi khô, tán mịn rắc vào chỗ lở loét ở lòng bàn tay (gọi là sâu thớt) hoặc cho tiết ba ba vào rượu mà uống để chữa hen; hoặc dùng máu ba ba tẩm vào thuốc khác (tẩm miết huyết). Vì máu ba ba đông y quan niệm là rất lạnh (cực hàn) dùng máu ba ba để tẩm vào thanh cao và sài hồ. Thanh cao có tác dụng giảm hư nhiệt, sài hồ chữa hàn nhiệt vãng lai, sốt kéo dài. Miết giáp tư âm: dùng máu của 100 con ba ba, hòa với nước rồi tẩm vào 100kg thanh cao hoặc sài hố sau đó phơi khô. Ngoài ra còn dùng trứng ba ba (ba ba ở nước, nhưng thường lên bờ ao, vườn gần nước, đào lỗ đẻ trứng) để chữa thận phù hoặc chữa lỵ lâu ngày